ÇELİK STATİK PROJE

Her yapının imalatı için statik projeye ihtiyaç vardır. Yapının inşa malzemesi betonarme ise betonarme statik proje yapılması gerekir. Sistemin taşıtılmasında çelik malzeme seçilirse, çelik statik proje yapılması gerekmektedir. Çelik statik proje günümüzde her inşaat mühendisi tarafından yapılmaktadır. Betonarme projeye göre daha özel bir konuya girmektedir.

Beton ülkemizde daha ucuz bir malzemedir. Betonarme kalıp, demir işçiliği de yurt dışındaki imalatlara göre daha ucuzdur. Çelik malzeme daha pahalı bir malzemedir. Bu sebeple ülkemizde en yaygın olarak betonarme kullanılmaktadır. Çelik yapıların mimari detayları daha zor, imalatı daha komplikedir. Her yapı inşa edilmesinde çelik kullanılması uygun değildir.

Aşağıdaki yapılarda genellikle çelik statik proje kullanılır;

• Stadyum çatıları
• Hangarlar
• Endüstri yapıları
• Fabrikalar
• Depolar
• Saçaklar
• Süt çiftlikleri
• Besi çiftlikleri
• Totem yapıları
• Reklam panoları
• Köprüler
• Üst geçitler vs.

Çelik statik projelendirme yapacak inşaat mühendisinin sistem bilgisi, detay çözüm bilgisi ve yönetmelik bilgisinin iyi olması gerekmektedir. Ayrıca çelik projelendirme yaparken yapının doğru bir şekilde bilgisayarda modellenmesi gerekir. Bilhassa çelik düğüm noktalarının modelde doğru tanımlanması gerekir. Çelik projede en yaygın hata, proje detayı ile hesap sırasındaki bilgisayar modelindeki düğüm modellemesi uyum sağlamamaktadır.

Çelik statik proje için inşaat mühendisi, her yapının çözümünde olduğu gibi bilgisayar modellemesi yapar. Genellikle sap2000 programı ile modelleme yapılmaktadır. İlk aşamada çelik proje de kullanılacak profiller belirlenir. Çelik profiller yönetmelikteki gerilme limiti içerisinde kalmalıdır. Çelik profil seçimi yapılırken bir yandan da mühendis detay çözümlerini kafasında oluşturur. Hatta çelik profil seçimini bu doğrultuda yapar.

Çelik statik projede, çelik profil seçimi ve detay çözümleri sonrası çizim aşamasına geçilir. Çizim aşamasında çelik statik projede en yaygın kullanılan program "Tekla structures-X Steel” programıdır. Bu programla yapıya ait tüm çelik bileşenleri civatalarına kadar modellenip imalatçı için çelik statik projeye hazır hale getirmektedir.

Çelik statik projede ekonomik çözüm, yani az malzeme kullanarak güvenli bir yapı oluşturma ancak bilgili ve tecrübeli mühendisin elinden çıkabilir. İnşaat mühendisinin çelik yapıyı projelendirirken sistem bilgisinin iyi olması, o yapıyı ekonomik çözmede önemli avantaj sağlamaktadır.

Çelik statik projede birleşim noktalarının uygun bir şekilde çözülmesi, doğruluğu, hesap modeliyle uyumlu olması, ve imalatının kolaylığı önemli konulardır. Çelik birleşimlerin çözümü için inşaat mühendisinin yapı davranış bilgisinin iyi olması gerekmektedir. O birleşimdeki çekme, basma, kesme ve moment kuvvetlerinin doğru bir detayla aktarılması gerekir.

Günümüzde bilgisayarında sap2000 modeli ve X-steel olan herkes çelik proje yaparım diye çıkabiliyor. Düşük fiyatlarla çelik projeleri alıyorlar. Bu bilinçsiz yapılan çelik statik projeler işverene daha pahalıya patlıyor. Şöyle ki; projede daha büyük ekonomik olmayan çelik elemanlar kullanılıyor. Çok fazla malzeme israfı oluyor. Yada ekonomik proje yapacağım diyen iş bilmeyen bir mühendis, o yapıyı göçertebiliyor.

Sonuç olarak; çelik statik proje işi bilen , ekonomik ve optimum çözen bir mühendis tarafından yapılmalıdır. Optimum söylemi burada hem güvenli hem de olması gerektiği kadar çelik malzeme ile çözülmüş demektir. Çiftçioğlu mühendislik olarak bu doğrultuda tecrübe ve bilgi birikimimizle bu doğrultuda hizmet vermekteyiz.

MUSTAFA GÜLŞEN ÇİFTÇİOĞLU